240 İmam'ın Millet'e açtığı dava çöktü: Türk Azınlığın sesi susturulamadı!

Batı Trakya Türk Azınlığı’nda “İerodidaskaloslar” (din öğreticileri) veya “tayinli 240 imam” olarak bilinen, Lozan Barış Antlaşması’na aykırı şekilde yönetim tarafından azınlığa dayatılmaya çalışılan İslam Dini Din Öğreticileri Derneği Yönetim Kurulu'nun, Millet Gazetesi’ne açtığı tazminat davası kesin karara bağlandı. Dava bir kez daha reddedildi ve böylece, azınlık basınına yönelik susturma girişimlerinden biri daha hukuk önünde çöktü.

Yunanistan’ın Batı Trakya bölgesinde Müslüman Türk Azınlığın sesi olan Millet Gazetesi’ne karşı açılan 50 bin euroluk tazminat davası, dört buçuk yıl süren hukuk mücadelesinin ardından tamamen reddedildi.

İskeçe Asliye Hukuk Mahkemesi’nin ardından, davacıların yaptığı istinaf başvurusu da 30 Mayıs 2025 tarihli kararla reddedildi. Böylece, Türk azınlık basınını susturmaya yönelik bu girişim hukuk önünde bir kez daha boşa çıktı.

Davanın arka planı: Eleştirel habere 50 bin euroluk dava

Dava, Millet Gazetesi'nin 1 Ağustos 2020 tarihinde yayımladığı "Miçotakis hükümetinden Türk Azınlığa art arda darbe" başlıklı haber nedeniyle açıldı. Haberde, "240 imam" yasası çerçevesinde “ierodidaskalos” (din eğitmeni) olarak görev yapan bazı kişilere ve onları Türk Azınlığın başına müsallat eden zihniyete ve devlet mekanizmasına ilişkin eleştirel ifadelere yer verilmişti.

Millet Gazetesi, bu yayınında Türk Azınlığa yönelik haksız uygulamaları hedef almış, azınlık toplumunun asimilasyon politikalarına karşı tepkisini yansıtmıştı. Haberdeki eleştirilerin kamuoyuna aktarılmasından rahatsız olan çevreler, Millet'i tazminat davalarıyla yıpratma yoluna gitmişti.

Devletin azınlığa dayattığı beş ierodidaskalos, kişilik haklarının ihlal edildiği iddiasıyla gazeteye karşı kişi başı 10 bin euro olmak üzere toplam 50 bin euro manevi tazminat talebinde bulundu. Ancak hukuki süreç, davacıların dayanaklarının sağlam olmadığını ortaya koydu.

Mahkemeden gerekçeli red: Millet haklı, ierodidaskaloslar usule aykırı davrandı

İlk olarak 2023 yılında İskeçe Sulh Hukuk Mahkemesi, davacıların usul şartlarını yerine getirmediğini belirterek davayı reddetti. Yunan hukuk sistemine göre, basın yoluyla işlendiği iddia edilen bir hak ihlaline karşı dava açılmadan önce, ilgili yayın organına bireysel ihtarname gönderilmesi ve düzeltme talebinde bulunulması zorunluluğu bulunuyor. Ancak davacılar, bu ihtarı bireysel olarak değil bir dernek aracılığıyla toplu biçimde göndermişti. Bu eksiklik, davanın reddedilmesine yol açtı.

Millet'in savunması: Haber ifade özgürlüğü kapsamında

Millet gazetesi mahkemeye sunduğu savunmada, haberde yer alan ifadelerin eleştiri sınırları içinde kaldığını ve kamu yararına hizmet ettiğini vurguladı. Gazete, söz konusu yayının ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirilmesi gerektiğini belirtti. Mahkeme de benzer yönde kanaat bildirerek, esas incelemeye geçmeden davacıların usule ilişkin eksikleri nedeniyle davayı reddetti.

İstinaf Mahkemesi de reddetti: Karar kesinleşti

Davacılar, usul eksikliğine rağmen kararı temyize taşıdı. Dosya, İstinaf Mahkemesi tarafından incelendi ve 30 Mayıs 2025 tarihli kararla reddedilerek ilk derece mahkemesinin kararı onandı. İskeçe Asliye Hukuk Mahkeme ayrıca, davacıların mahkeme masraflarını karşılamasına ve yargılama sürecinde yatırılan harçların kamuya aktarılmasına hükmetti.

Avukatlardan net mesaj: Kamuoyunu bilgilendiren haberler dava konusu yapılamaz

Gazetenin avukatlarından Ahmet Kara da karara ilişkin şu değerlendirmeyi yaptı:

"Millet gazetesi ve sahipleri aleyhine açılmış davalar vesilesi ile, daha önce de defalarca belirttiğim gibi, basın mensuplarının asli görevi olayları kamuoyuna yansıtmak ve gelişen olaylarla ilgili kendi düşüncelerini de, okurlarına aktarmaktır. Azınlık toplumunun “240 İmam” yasası olarak bilinen yasaya bakışı herkesin malumudur. Bu çerçevede yazılmış bir yazı ve yapılmış bir yayın sebebiyle, açılan davanın yersiz ve dayanaksız olduğunu düşünüyorduk ve zaten bu düşüncemiz İskeçe Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 224/2023 tarihli kararı ile teyit edilmişti. Ancak davacılar, dilekçelerinin red sebebi, dava açma şartlarının yerine getirilmemiş olması gibi çok açık bir gerekçeye dayandırılmasına rağmen dosyayı bir üst mahkemeye taşımayı tercih ettiler. İstinaf Mahkemesi olarak davaya bakan İskeçe Tek Hakimli Asliye Hukuk Mahkemesi, geçtiğimiz hafta yayınlanan kararı ile, ilk derece mahkemesinin kararını haklı ve yerinde bulup istinaf talebini reddetmiştir. Davalı vekil avukatları olarak, usul eksikliklerine ilişkin  yaptığımız itirazların mahkemece dikkate alınması ve davacıların istinaf talebinin reddedilmiş olması beklediğimiz bir sonuçtu. Temennim, hiçbir yayın organının ve basın mensubunun  iyi niyetle, yalan ve hakaret içerikli olmayan ve sırf kamuoyunu bilgilendirmek amacıyla yaptığı haberler nedeniyle bu tip davalarla muhatap olmamasıdır."

Gazetenin savunma ekibinde yer alan Avukat Yannis Barkas ise karara ilişkin şöyle konuştu:

"Bu karar, basın özgürlüğünün ve bir gazetecinin mesleki görevi çerçevesinde eleştiri yapma hakkının bir teyididir. Söz konusu yayında bahsedilen gerçek olayların yanı sıra yapılan değerlendirmeler ve yorumlar, davacının onur, saygınlık ve itibarını zedelemek amacıyla gazete tarafından uydurulmuş veya çarpıtılmış iddialar ya da zihinsel çıkarımlar değil, gerçeğe ve tarafsız haberciliğe bağlılığın bir ifadesidir. Gazeteciler, bu gerçeği araştırma ve yayma hakkına ve çabasına sahiptir. Gazeteci ne bir filozoftur ne de siyasi bir yorumcu; o bir profesyoneldir ve düşüncelerini ifade etmek veya felsefe yapmak için değil, bilgi vermek, araştırmak ve ortaya çıkarmak için ücret alır. Mesleği, deontoloji kurallarına, doğruluk görevine, bağımsızlık ilkesine ve yasalar ile iyi niyet çerçevesinde görevlerini özenle yerine getirme sorumluluğuna tabidir. Dolayısıyla, yaptığı araştırmalar veya ifade ettiği eleştiriler nedeniyle taşıdığı sorumluluk, genel medeni sorumluluktan (ihmal sonucu bedensel zarar, maddi hasar, itibar kaybı vb.) farklıdır; bu sorumluluk, bir doktorun veya mühendisin taşıdığı gibi mesleki sorumluluktur. Eğer hata veya eksiklik yoksa, gazetecinin eylemleri eleştirilemez."

Kararın önemi: Basın özgürlüğü ve hukuki süreçler açısından kritik mesaj

Bu karar, Yunanistan’daki azınlık medyasının karşılaştığı baskılara karşı önemli bir hukuki dayanak oluşturdu. Aynı zamanda basın özgürlüğünün sınırlarını belirleme noktasında ön emsal niteliğinde bir karar olarak kayda geçti.

Uzmanlar bu kararı şu nedenlerle önemli buluyor:

• Azınlık basınına yönelik davalarda emsal oluşturması
• Gazetecilik mesleğinin kamu yararına işlevini tanıması
• Yunanistan'ın uluslararası insan hakları taahhütleriyle uyumlu olması

Sonuç olarak, 4.5 yıllık hukuk mücadelesi, basın özgürlüğü lehine sonuçlanırken, Batı Trakya Türk Azınlığı'nın hak arayışında önemli bir dönüm noktası oldu. Karar, azınlık medyasının susturulamayacağını tüm dünyaya gösterdi.

Susturma girişimleri boşa çıktı, basın özgürlüğü kazandı

Batı Trakya Türk Azınlığın sesi olmaya çalışan Millet Gazetesi, bugüne dek defalarca asılsız iddialarla hedef alınmış; hakkında onlarca dava açılmış, banka hesaplarına haciz uygulanmış ve yüzbinlerce euroluk tazminat ve hapis cezalarıyla yıldırılmaya çalışılmıştır. Bu süreçte gazetenin çalışanları ve yöneticileri, mal varlığı edinmekten mahrum bırakılmış ve banka işlemleri yapmakta ciddi zorluklarla karşı karşıya bırakılmıştır. Ancak son yargı kararı, ifade özgürlüğüne yönelik bu sistematik baskılara karşı emsal niteliğinde bir duruş sergilemiştir.

Millet: "Gerçeğin yanında, halkın hizmetindeyiz"

Millet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Cengiz Ömer, bu ve benzeri tüm yargı tacizlerine rağmen kamuoyunu bilgilendirme sorumluluğundan geri adım atmayacağını duyurdu: 

"Millet Gazetesi, Batı Trakya’daki Müslüman Türk Azınlığın sesi olmaya, kamuoyunu doğru ve tarafsız biçimde bilgilendirmeye devam edecektir. Her türlü yargı tacizine, baskıya ve asimilasyon çabalarına karşı, halkın haklı mücadelesini görünür kılmayı sürdüreceğiz. Her daim gerçeğin yanında ve halkın hizmetinde olmaya gayret edeceğiz. Bu kararı, sadece gazetemiz adına değil, tüm basın camiası ve Türk Azınlık adına bir zafer olarak görüyoruz. Gerçekleri yazmaktan asla vazgeçmeyeceğiz."

Kararın önemi: Basın özgürlüğü ve hukuki süreçler açısından kritik mesaj

Bu karar, Yunanistan’daki azınlık medyasının karşılaştığı baskılara karşı önemli bir hukuki dayanak oluşturdu. Aynı zamanda basın özgürlüğünün sınırlarını belirleme noktasında ön emsal niteliğinde bir karar olarak kayda geçti.

Uzmanlar bu kararı şu nedenlerle önemli buluyor:

• Azınlık basınına yönelik davalarda emsal oluşturması
• Gazetecilik mesleğinin kamu yararına işlevini tanıması
• Yunanistan'ın uluslararası insan hakları taahhütleriyle uyumlu olması

Sonuç olarak, 4.5 yıllık hukuk mücadelesi, basın özgürlüğü lehine sonuçlanırken, Batı Trakya Türk Azınlığı'nın hak arayışında önemli bir dönüm noktası oldu. Karar, azınlık medyasının susturulamayacağını tüm dünyaya gösterdi.

Davanın kronolojisi: Adım dım dava süreci ve yargının karar tarihleri

1. İlk Dava – İskeçe Sulh Hukuk Mahkemesi (Eirinedikeio)

Dosya No: 224/2023

Dava Tarihi: 2 Nisan 2021

Dosya Kayıt No: 90/06-04-2021

Dava Konusu: Beş davacı, Millet Gazetesi'nin 1 Ağustos 2020 tarihli haberinde kişilik haklarının zedelendiğini iddia ederek kişi başı 10.000 € olmak üzere toplam 50.000 € manevi tazminat talep etti.

Karar: Mahkeme, davacıların yasal zorunluluk olan bireysel ihtar sürecini uygulamadan yalnızca bir dernek aracılığıyla toplu ihtarname göndermelerini usul yönünden yeterli görmedi. Mahkeme, Millet Gazetesi'nin ifade özgürlüğü ve tarafsız habercilik çerçevesinde hareket ettiğini vurguladı.

Sonuç: Dava, usulden reddedildi.

2. İstinaf Başvurusu – İskeçe Tek Hakimli Asliye Hukuk Mahkemesi (Efeteio)
Dosya No: M.Eid. 236/19-10-2023

Başvuru Tarihi: 2 Ekim 2023

Görüşme Tarihi: 18 Eylül 2024

Karar Tarihi: 30 Mayıs 2025

Karar: İstinaf Mahkemesi, ilk derece mahkemesinin kararını onadı.

Gerekçe:

• Yunan Medya Yasası (1178/1981) gereğince, yayın organına dava öncesi bireysel ihtarname gönderilmesi zorunludur.
• Davacıların 7 Aralık 2020 tarihinde sadece bir dernek aracılığıyla gönderdikleri toplu ihtarname bu koşulu karşılamadı.
• Millet Gazetesi ifade özgürlüğü ve tarafsız habercilik çerçevesinde hareket etti.

Hüküm:

• Davacılar, mahkeme masrafını ödemeye mahkûm edildi.
• Önceden yatırılmış olan harç hazineye aktarılacak.