Derin bir ekonomik krizi hisseden Yunanistan nasıl bu kadar silah satın alabiliyor?
Yunanistan ülkeyi bir cephaneliğe dönüştürmüş durumda. Fransa'dan aldığı krediler ile savaş gemileri ve jetler satın alan Yunanistan, ülkeyi ABD üsleriyle de donatıyor.
Ülkemiz Yunanistan bir neslin gelecek umutlarını elinden alan çok derin bir ekonomik kriz geçirdi. 2011 yılında IMF ve Avrupa Merkez Bankası eliyle yüzdürülmeye çalışılan Yunan ekonomisi o tarihten sonra eskisine nazaran düzelse de eski günlerine dönemedi. Pek çok genç iş bulmak için Yunanistan’ı terk etti. Emeklilerin yaşam standartları gözle görülür bir şekilde düştü.
Yunanistan buna rağmen gözle görülür bir şekilde silahlanmaya ayırdığı kaynağı artırıyor. 2019 yılında GSYH’nın yüzde 2.45’ini savunma harcamaları için harcayan Yunanistan, 2022 yılında bu oranı yüzde 3.76’ya yükseltti. Oran ABD’nin milli gelire oranla savunma harcamasından bile yüksek.
2019 yılında silahlanma için 5 milyar dolar harcayan Yunanistan, 2022 yılında bu harcamalarını 8.4 milyar dolara yükseltti. ABD’nin Yunanistan üzerindeki askeri ilgisi arttıkça ülke bu süper güçten silah almak için daha cüretkar adımlar atıyor. F-35 için bekleyen Yunanistan, 35 Black Hawk helikopter için ABD’den yanıt bekliyor.
FRANSA'DAN SİLAH FRANSA'DAN KREDİ
Öte yandan Yunanistan’ın Fransa ile de önemli savunma anlaşmaları var. Bu ülke aynı zamanda söz konusu silahlar için Atina’ya kredi de sağlıyor. 24 Rafale uçağı ve 3 Belharra fırkateyni yakında Yunan ordusunun envanterine katılacak.
Yunanistan ekonomisinin bu yıl biraz daha yavaşlaması bekleniyor. Rusya Ukrayna savaşı sebebiyle turizm gelirleri daralan ülke halihazırda Covid-19’dan dolayı ekonomik olarak zorlanmıştı. Tarım ve turizm Yunanistan ekonomisi için su ve hava gibi. OECD ülke ekonomisine ilişkin çektiği 2023 fotoğrafında, “Savaş Yunanistan’ın enerji maliyetini yukarı çekiyor, ayrıca ülkenin ek istihdam yaratmasını engelliyor” demekte. Ülkede enflasyon yüzde 12 ile 30 yılın zirvesinde.
Ülke geçen yıl bütçesinden 10 milyar euroyu enerji ve akaryakıt planlaması için kullandı. Avrupa Komisyonu’na göre Yunanistan ekonomisinin 2023 yılında yüzde 1.2, 2024 yılında ise yüzde 2.2 büyümesi bekleniyor. Yüzde 12 ile son 30 yılın zirvesine çıkan enflasyonun 2024 yılında yüzde 2,4’e ineceği düşünülüyor.
Bu yıl Yunanistan’ın ekonomik bir daralma yaşamaması için turizm gelirinin geçen yıl olduğu gibi 17 milyar euro civarında kalması gerekiyor. Ülke hala turizm gelirlerinde Covid-19 öncesini yakalayamadı. Ülkenin büyümesi için hala en büyük lokomotif iç tüketim.
SANAYİLEŞMİŞ BİR ÜLKE DEĞİL
Yunanistan sanayileşmiş bir ülke değil. Milli gelirin yüzde 85’ini hizmetler sektörü, yüzde 3’ünü tarım yüzde 12’sini sanayi sektörü idame ettiriyor. Her yıl ortalama 20 milyon turistin ziyaret ettiği ülke dünyada en fazla turist çeken 16. ülke konumunda. (2022 yılında Türkiye’ye giriş çıkış yapan yabancı ziyaretçi sayısı 51 milyon 369 bin kişi oldu. Yıllık turizm geliri ise 46.3 milyar dolar olarak ölçüldü)
Yunanistan derin bir işsizlikten uzun yıllar çekmiş bir ülke. 2012 yılının Aralık ayında işsizlik yüzde 25 seviyelerine yükselmiş, Syntagma Meydanı’nda vatandaşlar ‘hükümet istifa’ sözleri ile haykırmıştı.
Yunanistan’da derin ekonomik kriz ve IMF’nin ağır tasarruf tedbirleri sol oluşum SYRIZA’nın yükselmesine sebep olmuş, Alexis Tsiparas ülkenin başbakanlığını yürütmüştü. Özel kreditörler ve IMF heyetinden oluşan Troyka ismi verilen kreditörler topluluğu uzun süre Yunanistan ekonomisinin kaderini tayin etti.
Yunanistan devasa dış borcunu kapatmak için daha fazla borç alırken ilk büyük borç paketi Nisan 2010’da IMF ve Avrupa Birliği tarafından sağlandı. 2008 küresel krizinin ardından Portekiz, İrlanda ve İtalya gibi ülkelerin de ekonomileri alarm verse de Yunanistan’da mutlak bir batış gözlendi. 2009’da ülke yüzde 0,2, 2010’da yüzde 3,1, 2011’de yüzde 7,1 küçüldü.
Kaynaklar: Avrupa Komisyonu, OECD, TRT World, Greka, Haberglobal.com.tr
