Yeni yasayla 30 bin Euro üstü nakit ve değerli eşyaların bildirim zorunluluğu kalktı: Şeffaflık tehlikede mi?

Yunanistan'da 5026/2023 sayılı yasa ile 30.000 euroyu aşan nakitlerin ve 40.000 euro üzeri değerli eşyaların (mücevher, sanat eserleri, lüks araçlar vb.) mal varlığı beyanında (Πόθεν Έσχες) bildirilme zorunluluğu kaldırıldı. Bu yeni düzenleme, özellikle siyasiler, kamu görevlileri, gazeteciler ve mal varlığı beyanında bulunması gereken diğer kişileri ilgilendiriyor.

dnews.gr'nin haberine göre 5026/2023 sayılı yasa ile getirilen bu değişiklik, Yunanistan’da siyasetçiler ve diğer yükümlü kişiler için mal varlığı beyanında önemli kolaylıklar sağlarken, şeffaflık ve yolsuzlukla mücadele konularında ciddi endişelere yol açıyor. Yasa, bürokrasiyi azaltma ve kişisel gizliliği artırma amacı taşısa da, yolsuzluk risklerini artırabileceği yönündeki eleştiriler de göz ardı edilemez.

Eski düzenleme ne getiriyordu?

Önceki yasaya göre, herhangi bir kişi evinde veya özel bir kasada sakladığı ve bankalar dışında tuttuğu 30.000 euroyu aşan nakit parasını beyan etmek zorundaydı. Ayrıca, 40.000 eurodan fazla değere sahip mücevher, sanat eseri, lüks araba, yat gibi taşınabilir varlıklar da mal varlığı beyanında bildirilmeliydi. Bu düzenlemeler, kişilerin sahip oldukları varlıkları şeffaf bir şekilde ortaya koymalarını amaçlıyordu.

Yeni yasa ile gelen değişiklikler

5026/2023 sayılı yasa ile birlikte, bu zorunluluklar önemli ölçüde hafifletildi. Artık siyasiler, kamu görevlileri, gazeteciler ve diğer yükümlü kişiler, bankalarda tutmadıkları 30.000 euroyu aşan nakit paralarını ve 40.000 euroyu aşan taşınabilir varlıklarını beyan etmek zorunda değiller.

Bu yeni düzenleme, şu kolaylıkları ve değişiklikleri beraberinde getiriyor:

Bürokrasinin Azaltılması: Nakitte ve taşınabilir varlıklarda bildirim zorunluluğunun kaldırılması, yükümlü kişiler için beyan sürecini basitleştiriyor. Önceki yasaya göre, her yıl büyük nakit veya değerli taşınabilir varlıkların detaylı bir şekilde açıklanması gerekiyordu, bu da süreçleri karmaşık hale getiriyordu.

Daha Fazla Gizlilik: Bu düzenleme ile kişilere, nakit veya değerli varlıklarını beyan etme zorunluluğu olmadan ellerinde tutma imkânı tanınıyor. Birçok kişi bu değişikliği, mal varlıklarını koruma ve kişisel gizliliklerini sağlama yönünde olumlu buluyor.

Yolsuzluk Riski ve Şeffaflık Endişeleri: Ancak bu değişikliklerin olumsuz yönleri de var. Mal varlığı beyanı, yolsuzlukla mücadele ve siyasi şeffaflığı sağlama amaçları güden önemli bir mekanizma olarak kabul ediliyor. 30.000 euroyu aşan nakitlerin ve değerli taşınabilir varlıkların beyan zorunluluğunun kaldırılması, bazı eleştirmenler tarafından yolsuzluk riskini artırabilecek bir adım olarak görülüyor.

Örnekler üzerinden yasanın etkileri

Nakit bildirimi: Eski düzenlemede, bir siyasetçi veya kamu görevlisi, evinde veya özel kasasında tuttuğu 40.000 euroyu aşan nakit parasını mal varlığı beyanında açıklamak zorundaydı. Örneğin, bir politikacı güvenlik nedeniyle evinde 50.000 euro saklıyorsa, bunu beyan etmek zorundaydı. Yeni yasayla birlikte, bu tarz nakitlerin beyan edilmesi gerekmiyor ve bu da kişilere daha fazla gizlilik sağlıyor.

Değerli eşyalar ve sanat eserleri: Önceki yasaya göre, 40.000 euroyu aşan değerli bir sanat eseri veya mücevher gibi taşınabilir varlıklar beyan edilmek zorundaydı. Örneğin, bir sanat koleksiyoneri, değeri 45.000 euro olan bir tabloya sahipse, bunu mal varlığı beyanında açıklamakla yükümlüydü. Yeni yasa, bu tür varlıkların beyan edilme zorunluluğunu da ortadan kaldırıyor.

Lüks Taşınabilir Varlıklar: Benzer şekilde, değeri 50.000 euroyu aşan bir yat veya lüks araç, önceki yasaya göre beyan edilmeliydi. Ancak yeni düzenlemeyle bu tip taşınabilir varlıklar da artık beyan edilmeyecek.

Değişikliğin eleştirileri ve yolsuzlukla mücadele

Bu değişiklik, yolsuzlukla mücadelede şeffaflığı zayıflattığı gerekçesiyle eleştiriliyor. Önceki düzenlemede, özellikle siyasetçiler ve kamu görevlileri, sahip oldukları büyük miktardaki nakit ve değerli varlıkları beyan ederek, kamuoyu önünde hesap verebilir durumda oluyorlardı. Yeni yasayla birlikte, bu tür varlıklar üzerindeki denetimin azalması, mal varlığı saklama ve yolsuzluk risklerini artırabilir.

Birçok uzman, bu yasanın uygulamaya konulmasının ardından kişilerin büyük miktarda nakit ve değerli varlıklarını gizlemelerinin daha kolay hale geleceğini savunuyor. Bu durumun, yolsuzlukla mücadele ve şeffaf yönetim hedeflerini zayıflatabileceği belirtiliyor.

5026/2023 sayılı yasa ile getirilen bu değişiklik, Yunanistan’da siyasetçiler ve diğer yükümlü kişiler için mal varlığı beyanında önemli kolaylıklar sağlarken, şeffaflık ve yolsuzlukla mücadele konularında ciddi endişelere yol açıyor. Yasa, bürokrasiyi azaltma ve kişisel gizliliği artırma amacı taşısa da, yolsuzluk risklerini artırabileceği yönündeki eleştiriler de göz ardı edilemez.