İskeçe Milletvekili Hüseyin Zeybek, Batı Trakya’daki azınlık okullarının özerkliğini hedef alan son uygulamalara karşı Meclis’e soru önergesi sundu. Zeybek, “Encümen Heyetlerinin mali konularla sınırlandırılması Lozan’a ve yürürlükteki yasalara aykırıdır.” dedi.

“Azınlık okullarının meşruiyeti tartışma konusu yapılamaz!”

Doğu Makedonya–Trakya Bölgesi Eğitim Müdürlüğü’nün 6 Ekim tarihli açıklamasında, İskeçe Azınlık Ortaokulu–Lisesi Encümen Heyeti “yasaları çarpıtmakla” suçlandı. Açıklamada okulun statüsüne ilişkin tartışmalı ifadeler yer alırken, Milletvekili Hüseyin Zeybek bu gelişme üzerine Meclis’e sert bir soru önergesi yatırdı.

“Encümen Heyetleri azınlık eğitim geleneğinin parçasıdır”

Milletvekili Hüseyin Zeybek, Eğitim Müdürlüğünün bu açıklamasının “azınlık kurumlarını itibarsızlaştırma” amacını taşıdığını belirterek, konuya ilişkin soru önergesini Yunan Parlamentosu’na sundu. Zeybek, önergesinde şu ifadeleri kullandı: “Azınlık okullarının meşruiyeti ve statüsü Lozan Antlaşması ile güvence altındadır. Encümen Heyetleri, yıllardır azınlık eğitiminin ayrılmaz bir parçası olmuştur. Devletin resmi makamlarının, azınlık temsilcilerini kamuoyu önünde suçlayıcı bir dil kullanması kabul edilemez.”

Milletvekili, açıklamanın yalnızca İskeçe Azınlık Ortaokulu–Lisesini değil, genel olarak azınlık eğitim kurumlarını hedef aldığını belirtti.

Azınlık eğitiminin temeli Lozan ve Eğitim Protokolleriyle güvence altında

İskeçe Milletvekili Hüseyin Zeybek, Eğitim, Din İşleri ve Spor Bakanlığı’na sunduğu yazılı soru önergesinde, Batı Trakya’daki azınlık eğitiminin uluslararası antlaşmalarla güvence altında olduğunu hatırlattı. Zeybek, 1923 Lozan Antlaşması ile 1951 ve 1968 tarihli Eğitim Protokollerinin azınlık okullarının varlığını ve Encümen Heyetlerinin seçilmiş temsilciler olarak rolünü uluslararası düzeyde tanıdığını vurguladı.

4563/2018 sayılı yasa açık: Okul üç kişilik Encümen Heyeti tarafından yönetilir

Milletvekili Zeybek, Doğu Makedonya–Trakya Bölgesi Eğitim Müdürlüğü’nün 6 Ekim 2025 tarihli açıklamasında, İskeçe Azınlık Ortaokulu–Lisesi Encümen Heyetinin yetkilerinin yalnızca mali konularla sınırlandırılmasının yasal temelden yoksun olduğunu belirtti. Zeybek, “4563/2018 sayılı yasanın 17. maddesi açıkça bu okulların üç kişilik Encümen Heyetleri tarafından yönetileceğini hükme bağlamaktadır. Bu rolü sadece muhasebe işlerine indirgemek hem yasaya hem de uluslararası yükümlülüklerimize aykırıdır.” ifadelerini kullandı.

"2018 Yasası ile okulun statüsü tüm azınlık okullarının statüsüyle uyumlaştırıldı"

Zeybek, okulun statüsünü tartışmalı hale getiren “okulun sahipliğinin devlete devredildiği” yönündeki iddialara da açıklık getirdi. Milletvekili, “2018 yılında, eşitlik ilkesi gereği, okulun işleyiş statüsü, 4563/2018 sayılı Kanun’un (Resmî Gazete A’ 169) 17. maddesi uyarınca tüm azınlık okullarının statüsüyle uyumlaştırıldı. Böylece İskeçe Azınlık Ortaokulu–Lisesi, 694/1977 sayılı Kanun’un 6. maddesi uyarınca bir Okul Encümen Heyeti tarafından yönetilmeye başlandı,” ifadelerini kullandı.

Encümen Heyeti’nin ofisine giriş yasağı tepki çekti

Zeybek, yaz aylarında okul binasında yapılan tadilat sırasında Encümen Heyeti ofisinin boşaltıldığını, ardından da seçilmiş heyet üyelerinin okula girişine izin verilmediğini hatırlattı. Bu durumu “hukuksuz ve kabul edilemez” olarak nitelendiren Zeybek, bakanlıktan açıklama talep etti.

Zeybek: “Devlet-azınlık güveni zedeleniyor”

Encümen Heyetlerinin yalnızca mali işler için değil, aynı zamanda okulun idari işleyişinden sorumlu kurumsal organlar olduğunu belirten Zeybek, “Bu yapının yetkilerini daraltmak, devlet ile azınlık arasındaki güven ilişkisini zedelemekte ve eğitim alanında yeni gerginliklere zemin hazırlamaktadır.” dedi.

“Encümen Heyetlerine uygun çalışma alanı tahsis edilmelidir”

Zeybek, hem İskeçe Azınlık Ortaokulu–Lisesi hem de Gümülcine Celal Bayar Azınlık Ortaokulu–Lisesi Encümen Heyetlerine uygun ofis alanı sağlanması gerektiğini vurguladı. Ayrıca, azınlık okullarının yıllardır gündemde olan bina ve altyapı sorunlarına kalıcı çözümler getirilmesini talep etti.

Milletvekili Hüseyin Zeybek tarafından parlamentoya yatırılan soru önergesi:

Atina 9/10/2025
Soru Önergesi
Eğitim, Din İşleri ve Spor Bakanlığı’na

Konu: Batı Trakya’daki azınlık eğitiminin güvence altına alınması ve Okul Encümen Heyetlerinin yetkilerinin netleştirilmesi (Doğu Makedonya – Trakya Bölgesi Eğitim Müdürlüğü basın bülteni vesilesiyle)

İskeçe Azınlık Ortaokul–Lisesi 1965 yılında kurulmuş olup, 1968’den günümüze kadar İskeçe Valiliği’ne ait Xatzistavru 10 adresindeki binada eğitim vermektedir. Söz konusu bina 19. yüzyıldan kalma olup, ilk olarak tütün deposu, daha sonra da İskeçe Kız Ortaokulu olarak kullanılmıştır.

2017 yılında Siriza hükümeti kararıyla aynı cadde üzerinde bulunan dört ek derslik onarılarak hizmete açılmış ve böylece okulun çift vardiya ile çalışmasının önüne geçilmiştir. 2018 yılında, eşitlik ilkesi gereği, okulun işleyiş statüsü, 4563/2018 sayılı Kanun’un (Resmî Gazete A’ 169) 17. maddesi uyarınca tüm azınlık okullarının statüsüyle uyumlaştırıldı ve artık 694/1977 sayılı Kanun’un 6. maddesi uyarınca bir Okul Encümen Heyeti tarafından yönetilmektedir. Okul, 694/1977 sayılı Kanun’un 6. maddesi uyarınca üç üyeden oluşan bir Okul Encümen Heyeti tarafından yönetilir. Bu heyet seçilir ve bu hükmün yürürlüğe girmesinden itibaren üç (3) ay içinde görevine başlar. Seçim olana kadar, Okul Encümen Heyetinin görevlerini geçici olarak oluşturulan üç kişilik bir komite yürütür. Bu komite Okul Encümen Heyeti seçilene kadar okulda görev yapan Müdürün Başkanlığı altında, okulun Müdür Yardımcısı ile okulun veli-dernek başkanından oluşur (4563/2018 sayılı Kanun’un 17. maddesi 2. fıkrası, Resmî Gazete A’ 169).

Batı Trakya’daki Azınlık eğitimi, Lozan Antlaşması (1923) ve Yunanistan–Türkiye arasında imzalanan Eğitim Protokolleri (1951 ve 1968) ile güvence altına alınmıştır. Bu anlaşmalar, azınlık okullarının varlığını tanımakta ve seçimle belirlenen Okul Encümen Heyetlerinin rolünü uluslararası düzeyde kabul etmektedir. 

Okul Encümen Heyetleri devlet okullarında olmayan özel bir idari kurumdur. Encümen Heyetlerinin üyeleri azınlık mensuplarından seçilir Okul üzerinde denetim yetkisi bulunan idari ve mali bir organ niteliği taşır. Görevleri arasında:
- Mali yönetim: Velilerin katkı paylarından (aidat) elde edilen gelirleri yöneterek okulun işleyişine yönelik ihtiyaçları karşılamak.
- İdari sorumluluk: Okulun düzenli bir şekilde faaliyet göstermesine katkıda bulunmak.
- Özerklik: Azınlık eğitiminin kendi kendini yönetim ilkesini temsil etmek bulunmaktadır. 

Buna rağmen, Doğu Makedonya – Trakya Bölgesi Eğitim Müdürlüğü’nün 6/10/2025 tarihli basın açıklamasında, Okul Encümeninin rolü yalnızca mali konularla sınırlandırılmıştır. Bu yaklaşım, 4563/2018 sayılı Yasa’nın 17. maddesinin 2. fıkrası ile çelişmektedir. İlgili hüküm açıkça okulun üç kişilik Okul Encümeni tarafından yönetileceğini belirtmektedir.
Yukarıdaki yasaya rağmen, Doğu Makedonya–Trakya Bölgesi Eğitim Bölge Müdür Yardımcısı Sayın M. Kosmidu’nun (06/10/2025) son basın bülteni, Okul Encümen Heyetinin rolünü yalnızca mali yönetim konularıyla sınırlamış ve bu durum haklı tepkilere yol açmıştır.

Söz konusu açıklama, 4563/2018 sayılı Kanun’un 17. maddesinin 2. fıkrasına (Resmî Gazete A’ 169) aykırıdır. Zira bu hüküm açıkça şu şekilde düzenleme getirmektedir:
“Okul, 694/1977 sayılı Kanun’un 6. maddesi uyarınca üç üyeden oluşan bir Okul Encümen Heyeti tarafından yönetilir. Heyet, seçilir ve bu hükmün yürürlüğe girmesinden itibaren üç (3) ay içinde görevine başlar.”
Seçim olana kadar, geçici olarak, Okul Encümen Heyetinin görevlerini, oluşturulan üç kişilik bir komite yerine getirir. Bu komite; okul müdürünün başkanlığında, müdür yardımcısı ve okul aile birliği başkanından oluşur.
Dolayısıyla, Okul Encümen Heyeti yalnızca mali yönetimle sınırlı değildir; yasa ile açıkça güvence altına alınmış idari bir role de sahiptir.

Yaz aylarında, okulumuzda gerçekleştirilen yenileme ve tadilat çalışmaları sırasında, İskeçe Azınlık Ortaokulu – Lisesi Okul Encümen Heyeti’nin ofisi boşaltıldı. Bugün ise, bizzat okulun yöneticileri olan heyet üyelerinin, yöneticisi oldukları okula girişine dahi izin verilmemektedir. 

Ancak bu görüş, yürürlükteki yasal çerçeveyle aykırıdır. Özellikle, 4563/2018 sayılı Kanun’un 17. maddesinin 2. fıkrası (Resmî Gazete A’ 169) açıkça şu hükmü getirmektedir:

“Okul, 694/1977 sayılı Kanun’un 6. maddesi uyarınca üç üyeden oluşan bir Okul Encümen Heyeti tarafından yönetilir”, ve bu heyet belirli bir süre içinde seçilerek idari görevlerini üstlenir.

Dolayısıyla, Okul Encümen Heyeti basit bir yönetim/işletme organı değil, yetkileri mali yönetimin ötesine geçen kurumsallaşmış bir idari yapıdır. Onun rolünü dar muhasebe görevleriyle sınırlayan yorum, yalnızca kafa karışıklığı yaratmakla kalmaz, aynı zamanda ülkenin uluslararası yükümlülüklerinin ve azınlık eğitiminin anayasal güvencelerinin ihlal edilmesi riskini de beraberinde getirir.

Okul Encümen Heyeti, mali yönetim ve idari sorumluluk açısından kritik bir görev üstlendiğinden, yetkilerini yerine getirebilmesi için uygun bir çalışma alanına sahip olması gerektiği açıktır. Bu nedenle, İskeçe Azınlık Ortaokulu – Lisesi’nin yanı sıra, Gümülcine “Celal Bayar” Azınlık Ortaokulu – Lisesi için de benzer bir ofis alanı tahsis edilmelidir. Böylece Okul Encümen Heyetleri, görevlerini etkin biçimde ve kurumsal şeffaflık içinde yürütebilirler.

Yukarıda belirtilenler doğrultusunda, Sayın Bakanlara şu sorular yöneltilmektedir:

1. Ülkemizin uluslararası yükümlülüklerinin (Lozan Antlaşması, Eğitim Protokolleri) B. Trakya’daki azınlık okullarının işleyişi bakımından gözetilmesini ve güvence altına alınması için hangi adımlar atılacaktır?
2. Bakanlık, Okul Encümen Heyetinin kurumsal rolünü ve yetkilerini resmî olarak netleştirmeyi düşünmekte midir? Böylece, Devlet ile azınlık arasında güven ortamını zedeleyen yorumların önüne geçilmesi sağlanacaktır.
3. Anayasal ve uluslararası düzeyde güvence altına alınmış azınlık eğitim çerçevesi tartışma konusu yapılmaksızın, öğrencilerin ve velilerin okul meselelerinin yönetimine eşit katılımının sağlanması için Bakanlık hangi adımları atmayı planlamaktadır
4. İskeçe Azınlık Ortaokulu – Lisesi’ndeki Okul Encümen Heyeti ofisinin boşaltılması ve bizzat okulun seçilmiş yöneticilerinin okula girişinin yasaklanması hangi gerekçe dayanmaktadır? Bu durumun düzeltilmesi için ne tür girişimlerde bulunulacaktır?
5. Okul Encümen Heyetinin kritik mali ve idari yönetim görevleri yürüttüğü dikkate alındığında, Bakanlık, hem İskeçe Azınlık Ortaokulu – Lisesi’nde hem de Gümülcine “Celal Bayar” Azınlık Ortaokulu – Lisesi’nde uygun ofis alanlarının sağlanması yönünde Bakanlığın planı nedir?
6. Azınlık okullarının, defalarca resmî raporlarla ve Meclis’e yöneltilen sorularla gündeme getirilen bina sorunlarının çözümü için Bakanlık hangi acil önlemleri almayı planlamaktadır?
7. Bakanlık, azınlık okullarının düzgün işleyişini güvence altına almak ve gelecekteki gerginliklerin önüne geçmek amacıyla, Okul Encümen Heyetleri ve yerel toplumla kurumsal bir diyalog imkânını değerlendirmeyi düşünmekte midir?