Antibiyotik kullanmanın yarardan çok zarar verdiği durumlar

Sağlık uzmanları, antibiyotiklerin grip veya soğuk algınlığı gibi virüslerin neden olduğu enfeksiyonlar için bir çözüm olmadığını, yalnızca bakteriyel enfeksiyonlara karşı etkili olduğunu ve tedavide gerekli olup olmadığı konusunda doğru kararı yalnızca bir doktorun verebileceğini söylüyor.

Uzmanlar, bugün tıptaki en büyük zorluklardan birinin antiboyitklerin yanlış ve aşırı kullanımı nedeniyle artan sayıda antibiyotiğe dirençli bakteri olduğu konusunda uyarıyor. Avrupa nüfusunda ortaya çıkan antibiyotiğe dirençli bakterilerle enfeksiyon sorununun grip, tüberküloz ve HIV/AIDS'in birlikte etkisi ile karşılaştırılabilmesi durumun ciddiyetini ortaya koyuyor.

Yanlış veya bilinçsiz antibiyotik kullanımı, bakterilerin gelecekteki tedavilere direncini artırabiliyor, bu da sadece antibiyotikleri yanlış kullanan kişilerin değil, daha sonra dirençli bakterilerle enfekte olabilecek herkesin sağlığını tehlikeye atıyor.

Solunum yolu enfeksiyonları insanlarda en sık görülen enfeksiyonlardır, ancak ağırlıklı olarak virüslerden kaynaklanır ve genellikle antibiyotik kullanımı gerektirmezler. Dünya Sağlık Örgütü bu yıl doktorlara verdiği mesajlarda özellikle grip, soğuk algınlığı ve akut bronşit için gereksiz antibiyotik reçetelenmesinin, antibiyotik kullanımını önemli ölçüde artırdığına dikkat çekti.

ANTİBİYOTİKLER TÜM ENFEKSİYONLARA ÇÖZÜM DEĞİL

Antibiyotikleri her türlü enfeksiyona karşı hızlı bir çözüm olarak görmenin yanlış olduğunu dile getiren uzmanlar, hastanın beklentilerinin doktorun kararını büyük ölçüde etkilediğini ve bazen hastalığın başlangıcında bakteriyel mi yoksa viral bir enfeksiyon mu olduğunu değerlendirmenin kolay olmadığını söylüyorlar. Çok fazla antibiyotiğin tüketildiği ülkelerde ve topluluklarda, yaşamı tehdit eden enfeksiyonlar için gerçekten ihtiyaç duyulduğunda antibiyotikler artık etkili olamıyor, bu nedenle antibiyotiklere daha fazla harcama yapan ülkeler özellikle enfeksiyon hastalıklarıdna daha kötü tedavi sonuçlarıyla karşılaşıyor.

Avrupa ülkelerinde yüksek antibiyotik tüketimi ve yüksek direnç düzeylerinin kaydedildiği Avrupa Antimikrobiyal Direnç İzleme Sisteminin verileriyle gösterilmektedir. Bu nedenle, bu tür bakterilerin yayılmasını izlemek ve kontrol etmek, özellikle bebekler ve küçük çocuklar gibi hassas gruplar söz konusu olduğunda çok önemlidir. Bakteriyel pnömoni ve sepsis, 5 yaşın altındaki çocuklarda önde gelen ölüm nedenleri arasındadır. Yenidoğanlar genellikle sepsisten, çoklu antibiyotiğe dirençli bakterilerin neden olduğu enfeksiyonlardan ölmektedir.

KORONAVİRÜSE KARŞI ETKİSİZ

Koronavirüs hastalarının yalnızca küçük bir kısmında ikincil bir bakteriyel enfeksiyon geliştiğinden, bu hastalarda da antibiyotik kullanımı çoğu zaman fayda etmiyor. Koronavirüsün ortaya çıkmasıyla birlikte hastaların çok sayıda bilinçsiz antibiyotik kullanması nedeniyle dirençli bakterilerin neden olduğu enfeksiyonlara özellikle duyarlı olduğu yoğun bakım üniteleri üzerindeki baskı arttı. Bu nedenle koronavirüse karşı aşılama, antibiyotik direncinin yayılmasını önlemede de büyük önem taşımaktadır.

HER YIL BİNLERCE CAN ALIYOR

Yanlış antibiyotik kullanımı günümüzün en büyük halk sağlığı sorunlarından biri olduğuna dikkat çeken uzmanlar, bu durumun doğrudan antibiyotiğe dirençli bakterilerin artmasına ve her yıl 33 bin kişinin ölmesine neden olduğunu söylüyor.

Antibiyotiklerin etkinliği, 5 yıl önce bile tahmin edilemeyen bir oranda azalıyor. Mevcut oranda antibiyotik tüketmeye devam edilirse, Avrupa'nın antibiyotiklerin olmadığı ve zatürre gibi yaygın bir bakteriyel enfeksiyonun özellikle ölümcül olabileceği bir döneme geri dönmesinin muhtemel olduğu tahmin ediliyor. Bu nedenle uzmanlar, antibiyotiklerin etkinliğini ve sağlık sisteminin gelecekteki istikrarını korumak için antibiyotiklerin doğru ve bilniçli kullanımının farkındalığının büyük önem taşıdığını söylüyor.

Her birey sorumlu davranışlarıyla antibiyotiklerin etkinliğini korumaya katkıda bulunabilir. Bu ipuçlarını akılda tutmak antibiyotik farkındalığı açısından önemlidir:

- Antibiyotikler yalnızca bakteriyel enfeksiyonlara karşı etkilidir, soğuk algınlığı veya grip gibi virüslerin neden olduğu enfeksiyonların tedavisine yardımcı olmaz ve virüsün başkalarına yayılmasını engellemez.

- Antibiyotiklerin yanlış kullanımı, ihtiyaç duyulacakları zamanda antibiyotik etkisizliği ile sonuçlanır ve antibiyotikler işe yaramamaya başlar.

- Antibiyotik almadan önce daima bir uzmana başvurun. Doktor antibiyotik almanın gerekli olduğunu onayladıktan sonra, antibiyotiğin sadece reçete edildiği gibi alınması çok önemlidir.

- Tedaviden sonra fazla antibiyotikleri saklamayın. Reçete edilenden daha fazla doz alırsanız, kalan ilaçlarınızı nasıl atacağınız konusunda eczacınıza danışın.