Emeklilik maaşlarında yıllık artışların hesaplanma yöntemi değişiyor

2026 yılı itibarıyla, sigorta ve emeklilik sisteminde önemli iki değişiklik yapılacak ve bu değişiklikler on binlerce sigortalıyı etkileyecek. 

Yeni sistem, emeklilik maaşlarının hesaplanma yöntemini değiştirerek daha yüksek artışlar sağlayacak. Aynı yıl içinde hükümet, demografik baskılar nedeniyle 2027’den itibaren emeklilik yaş sınırlarının değişip değişmeyeceğine karar verecek.

1. Daha Yüksek Emekli Maaşları

Ta Nea haberine göre, 1 Ocak 2026'dan itibaren yürürlüğe girecek yeni hesaplama yöntemi, emeklilik maaşlarının yıllık artışını belirlerken yalnızca enflasyonu değil, aynı zamanda ücret artış oranlarını da dikkate alacak.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakan Yardımcısı Panos Tsakloglou'nun kararı doğrultusunda, başlangıçta 2025’te uygulanması planlanan bu yeni yöntem, bir yıl ertelenerek 2026'ya alındı. Eğer bu yıl yürürlüğe girmiş olsaydı, emekli maaşlarına yapılan %2,7’lik artış yerine %4 oranında bir artış sağlanacaktı.

Yeni sistemde, emekli maaşlarının hesaplanmasında esas alınan kazançlar, ücret artış oranlarına göre belirlenecek. 2025 yılına kadar maaş artışları enflasyona göre hesaplanmaya devam edecek ancak 2026’dan itibaren maaş artışları doğrudan ücretlerdeki yükselişe bağlı olacak. Bu değişiklik, sigortalılar için avantajlı görülüyor, çünkü maaşlar genellikle enflasyondan daha hızlı artıyor.

Örnek: 2025 yılında "ücret endeksi" %4,5 artarsa, emekli maaşı sadece enflasyon oranına bağlı olarak hesaplanmasına kıyasla daha yüksek olacak.

2. Emeklilik Yaşında Değişiklikler

2026 yılında, 2027'de yürürlüğe girecek emeklilik yaşı sınırları yeniden değerlendirilecek. Demografik nedenlerle, emeklilik yaşı belirli kriterlere göre otomatik olarak değişebilir. Eğer yaşam süresi beklentisi arttıkça emeklilik yaşı da yükselmesi gerektiğini gösteren algoritma bunu doğrularsa, emeklilik yaş sınırları yükseltilecek.

Mevcut durumda sigortalılar, 2026 yılı sonuna kadar 40 yıl sigorta süresiyle 62 yaşında veya en az 15 yıl sigortalılık süresiyle 67 yaşında emekli olabiliyor. Ancak, 2027 itibarıyla bu sınırların korunup korunmayacağı net değil; eğer yaşam süresi uzarsa, emeklilik yaşı da artacak.

Bu değişiklikler, 2010 yılında yürürlüğe giren 3863 sayılı sigorta yasası kapsamında, yaşam süresi beklentisi arttıkça emeklilik yaşının da otomatik olarak yükselmesini öngören düzenleme ile uyumlu. Şu ana kadar bu değişikliklere gerek duyulmadı, çünkü pandemi döneminde yaşam beklentisi kayda değer bir artış göstermedi.

Ancak, Ulusal Aktüeryal Otoritesi'nin son raporuna göre, 2027-2030 yılları arasında:

- 40 yıl sigortalı olanlar için emeklilik yaşı 62’den 63 yıl 5 aya çıkabilir.
- 67 yaşında emekli olanlar için bu yaş 68,5’e yükselebilir.

Demografik Krizin Emeklilik Sistemine Etkileri

Demografik sorunlar nedeniyle, emeklilik sistemindeki en büyük sorunlardan biri emekli çalışan oranındaki düşüş. Şu anda her 100 emekliye karşılık 166 çalışan bulunuyor. Ancak, 2040 yılına kadar bu oran 125 çalışana düşecek, bu da sistem üzerindeki finansal yükü artıracak.

Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat), Avrupa Komisyonu ve OECD gibi uluslararası kuruluşların raporlarına göre, emeklilik yaşının 2027 itibarıyla yaşam süresine bağlı olarak artması bekleniyor. Eğer bu sistem yürürlüğe girerse, emeklilik yaşı her üç yılda bir kademeli olarak artabilir.

Şu an için erkeklerde 65 yaşındaki ortalama yaşam süresi 2022’de 18,7 yıl iken, bu sürenin 2070'te 23,9 yıla çıkacağı tahmin ediliyor. Kadınlarda ise 21,7 yıldan 26,7 yıla yükselmesi bekleniyor.

Bakan Yardımcısı Panos Tsakloglou, emeklilik yaşına yönelik değişikliklerin 2026 yılı sonunda değerlendirileceğini belirtti. 2027'ye kadar herhangi bir değişiklik olmayacağını ve kararların, yaşam süresine ilişkin verilere göre alınacağını vurguladı.